Tragiczny dzień 7 sierpnia 2010 roku zapisał się w historii Bogatyni jako moment największej katastrofy naturalnej. Po kilku dniach intensywnych opadów, niepozorny strumień Miedzianka w jednej chwili zmienił się w rwącą, niszczycielską rzekę, która zmiotła wszystko na swojej drodze. Zjawisko to przebiegało tak gwałtownie, że wielu mieszkańców, zaskoczonych rano poza domem, nie zdążyło już do nich wrócić. Woda, pędząc przez miasto, pozostawiła za sobą niewyobrażalny bilans strat.
Aleja Żytawska, widok na Kościuszki, fot. Re. Naruszewicz
Skala zniszczeń i natychmiastowa reakcja
Po opadnięciu wody oczom mieszkańców ukazał się obraz zniszczenia, który trudno było ogarnąć. Niemal 1200 rodzin zostało poszkodowanych, a straty materialne w mieniu prywatnym i gminnym oszacowano na blisko 250 milionów złotych. Z powierzchni ziemi zniknęło 11 budynków, a ponad 400 zostało w różnym stopniu zalanych i uszkodzonych. Powódź zniszczyła kluczową infrastrukturę: uszkodzonych zostało około 15 km dróg, 15 mostów oraz oczyszczalnia ścieków wraz z 17,5 km sieci kanalizacyjnej. Kataklizm nie oszczędził także lokalnych przedsiębiorców, których straty przekroczyły 38 milionów złotych.
W obliczu tak ogromnej tragedii, natychmiastową pomoc zaoferowało około 700 mundurowych, w tym 500 żołnierzy. Zorganizowano punkty ewakuacyjne i wydawania darów, które stanowiły pierwszą deskę ratunku dla tysięcy mieszkańców. Jednak to solidarność ludzka okazała się najsilniejszym spoiwem w tych najtrudniejszych chwilach.
Mobilizacja środków i długotrwały proces odbudowy
Już w pierwszych dniach po powodzi władze samorządowe Bogatyni, na czele z burmistrzem Andrzejem Grzmielewiczem, rozpoczęły wypłatę zapomóg z budżetu państwa. Burmistrz zasłynął z tego, że sam rozdawał dary mieszkańcom z ciężarówki. Łącznie wypłacono 1156 świadczeń na kwotę blisko 4,5 miliona złotych, co było kluczowe dla zaspokojenia podstawowych potrzeb poszkodowanych. Równocześnie uruchomiono masową zbiórkę funduszy. Burmistrz rozesłał korespondencję do samorządów w całym kraju, co wywołało falę bezprecedensowej pomocy. Lista darczyńców liczyła około 6000 wpisów, obejmując samorządy, przedsiębiorstwa oraz osoby prywatne z Polski i z zagranicy.
Odbudowa Bogatyni była procesem złożonym i długotrwałym, prowadzonym na wielu frontach.
Mieszkalnictwo: dla rodzin, które straciły dach nad głową, natychmiast zorganizowano tymczasowe lokum w dawnym Hotelu „Górnik” oraz innych zaadaptowanych budynkach. Kolejnym krokiem było utworzenie 40 nowych lokali mieszkalnych w dawnej szkole oraz budowa osiedla z trzema budynkami komunalnymi przy ulicy Marii Skłodowskiej-Curie. Choć realizacja tej inwestycji napotkała na problemy i wymagała kolejnych przetargów, ostatecznie zapewniła 82 nowe mieszkania dla najbardziej poszkodowanych, a jej łączny koszt wyniósł około 19 milionów złotych.
Infrastruktura: Gmina Bogatynia otrzymała cztery promesy rządowe, o łącznej wartości ponad 40 milionów złotych, przeznaczone na odbudowę dróg i mostów. Dzięki temu udało się odbudować 11 mostów i wyremontować 4 kolejne. W ramach tych prac wydano prawie 30 milionów złotych.
Środowisko: zniszczona oczyszczalnia ścieków oraz sieci wodno-kanalizacyjne zostały odbudowane dzięki dotacji w wysokości blisko 9,4 miliona złotych. Co więcej, w 2014 roku udało się ukończyć budowę drugiej niecki na gminnym składowisku odpadów, co pozwoliło na zagospodarowanie ogromnej ilości popowodziowych śmieci.
Pamięć i podziękowania
Na wniosek burmistrza Bogatyni, Rada Gminy i Miasta ustanowiła odznaczenie „Przyjaciel Gminy Bogatynia” dla osób i instytucji, które przyczyniły się do niesienia pomocy. Po dwóch latach od kataklizmu zorganizowano także spotkanie z darczyńcami, co było wyrazem ogromnej wdzięczności za wsparcie.
Mimo upływu lat, odbudowa niektórych elementów, jak koryto Miedzianki, która była własnością samorządu województwa, nie została w pełni zrealizowana. Jednak Bogatynia, dzięki determinacji swoich mieszkańców i niespotykanej solidarności, pokazała, że nawet po tak wielkiej tragedii można się podnieść i z odwagą patrzeć w przyszłość.